Strategia bezpieczeństwa narodowego (2023)

Niniejsze opracowanie stanowi pierwszą próbę Fundacji Ad Arma zmierzenia się z wyzwaniem, jakim jest synteza różnorodnych poglądów pracowników i współpracowników Fundacji na problem podstawowych interesów państwa polskiego. Jest to również odpowiedź na zarzuty, że Fundacja Ad Arma posiada zdolność jedynie do krytyki istniejących rozwiązań. Liczymy na bezwzględną, lecz merytoryczną krytykę. Otrzymane uwagi będą podstawą do opracowania, w przyszłości, kolejnych wersji tego dokumentu.

Termin bezpieczeństwo narodowe należy, zdaniem autorów, rozumieć raczej wąsko. Włączanie w jego zakres składowych w postaci: bezpieczeństwa zewnętrznego, militarnego, wewnętrznego, obywatelskiego, społecznego, ekonomicznego, ekologicznego oraz informacyjnego i telekomunikacyjnego, zdrowotnego, socjalnego, finansowego i innych, wprowadza jedynie chaos pojęciowy, a także utrudnia identyfikację, badanie i opisanie zjawisk istotnych dla bezpieczeństwa narodowego. W dodatku, za pomocą terminu bezpieczeństwo, wprowadza się do dyskusji treści bezpośrednio marksistowskie, czego najlepszym przykładem są prace dotyczące tzw. bezpieczeństwa socjalnego, ekologicznego czy zdrowotnego.

W związku z powyższym, autorzy będą używali pojęcia „bezpieczeństwo narodowe“, jako terminu obejmującego ochronę interesów państwa przed zagrożeniami zewnętrznymi, za pomocą środków przede wszystkim dyplomatycznych, specjalnych i militarnych. Mamy jednocześnie świadomość znaczenia sprawnej dyplomacji, służb oraz silnej ekonomii, ładu wewnętrznego, ustroju czy systemu prawnego i tożsamości narodowej. Sądzimy jednak, że właściwsze jest klasyfikowanie tych zjawisk jako bardzo znaczących czynników wpływających na bezpieczeństwo narodowe, jednak leżących poza istotą samego bezpieczeństwa. Jedynym obszarem pokrewnym, który autorzy uznali za niezbędny do omówienia, pozostaje relacja państwo-rodzina (przyczyna celowa: po co nam Polska) oraz problem kryzysu demograficznego (przyczyna sprawcza: kto ma walczyć o Polskę). Należy jeszcze podkreślić, że rolą państwa nie jest zapewnienie bezpieczeństwa w określonych powyżej obszarach, lecz jedynie jego optymalizacja, za pomocą posiadanych sił i środków.

W pracy użyto pojęcia racja istnienia państwa – rozumianego zasadniczo jako niezmienny i jawny cel istnienia państwa. Za rację stanu uważamy cele służące bezpośrednio realizacji racji istnienia. Są to cele długoterminowe (liczone w pokoleniach), zmienne, co do których powinien istnieć konsensus głównych sił politycznych (ośrodków władzy). Strategia bezpieczeństwa narodowego powinna określać jawne cele średnioterminowe – kilku- kilkunastoletnie, zgodnie z normami prawnymi dotyczącymi procesu opracowania tego dokumentu. Z kolei bieżąca polityka powinna służyć realizacji wszystkich powyższych celów.